JE, MUNGU ALIUMBA WATU WEUSI?

Je, Biblia inafundisha kwamba watu weusi wamelaaniwa?

Mwanzo 5:1, 2; 1:28: “Siku ile Mungu alipomuumba Adamu alimfanya kwa mfano wa Mungu. Mwanamume na mwanamke aliwaumba. Baada ya hapo akawabariki, akawaita jina lao Mwanadamu siku ile walipoumbwa.” “Mungu akawabariki na Mungu akawaambia: ‘Zaeni, muwe wengi, mjaze dunia.’” (Kwa hiyo, wanadamu wote ni wazao wa watu hao wawili wa kwanza, Adamu na Hawa.)

Tunaweza kusema kwa kiwango cha uhakika ya kwamba, ndiyo, Biblia inataja watu weusi, ingawa Biblia haitambui wazi mtu yeyote kuwa mwenye ngozi nyeusi. Pia, Biblia haitambui mtu yeyote kama mwenye ngozi nyeupe. Rangi ya ngozi ya mtu haijatajwa sana katika Biblia; rangi ya ngozi ya mtu haina maana kwa ujumbe wa msingi wa Biblia.

Matendo 17:26: “[Mungu] alifanya kutoka kwa mtu mmoja [Adamu] kila taifa la watu, ili wakae juu ya uso wa dunia nzima.” (Kwa hiyo, watu wa mataifa yote ni wazao wa Adamu, hata wawe ni wa jamii gani.)

Hadithi nyingi za Biblia zinafanyika katika Mashariki ya Kati, ndani na karibu na Israeli. Watu "weusi" na "weupe" sio wengi katika mikoa hii. Watu wengi katika Biblia ni wa Kisemiti na wangekuwa rangi ya maji ya kunde. Hatimaye, haijalishi rangi ya ngozi watu wa Biblia walikuwa na nayo.

“Wanadamu wote wanaoishi leo ni wa aina moja, Homo sapiens, nao wote wametoka katika ukoo mmoja. . . . Tofauti za kimaumbile kati ya wanadamu husababishwa na tofauti katika urithi na athari za mazingira juu ya urithi huo. Mara nyingi, tofauti hizo husababishwa na mambo hayo mawili. . . . Mara nyingi tofauti kati ya watu mbalimbali katika jamii moja au katika kundi moja la watu ni kubwa kuliko tofauti za wastani kati ya jamii mbalimbali au makundi ya watu.”—Baraza la kimataifa la wanasayansi lililoitishwa na UNESCO, ambalo lilinukuliwa katika kichapo Statement on Race (New York, 1972, chapa ya tatu), Ashley Montagu, uku. 149, 150.

Mwanzo 9:18, 19: “Wana wa Noa waliotoka katika safina walikuwa Shemu na Hamu na Yafethi. . . . Hao watatu walikuwa wana wa Noa, na kutokana nao watu wote wa dunia walienea kotekote.” (Baada ya Mungu kuuharibu ulimwengu usiomwogopa yeye kwa kutumia gharika ya duniani kote katika siku za Noa, watu wapya duniani, kutia ndani jamii zote zinazojulikana leo, ni wazao wa wana watatu wa Noa na wake zao.)

Wasomi wengine wanadhani kwamba mke wa Musa, Zippora, alikuwa mweusi kwa sababu alikuwa Mkushi (Hesabu 12: 1). Kushi ni jina la kale la eneo la Afrika. Shulammite inawezakana alikuwa mweusi (Wimbo Ulio bora wa Sulemani 1: 5), ingawa muktahdha unaonyesha kwamba ngozi yake ilikuwa nyeusi kutokana na kufanya kazi kwenye jua. Wengine hupendekeza kwamba Bathsheba (2 Samweli 11: 3) alikuwa mwenye ngozi nyeusi. Wengine wanaamini kwamba Malkia wa Sheba aliyemtembelea Sulemani (1 Wafalme 10: 1) alikuwamwenye ngozi nyeusi. Simoni wa Kurene (Mathayo 27:32) inawezekana ali kuwa mwenye ngozi nyeusi, na pia "Simeoni aitwaye Nigeri" katika Matendo 13: 1. Mtumwa wa Ethiopia huko Matendo 8:37 alikuwa wa ngozi nyeusi. Waethiopia wanatajwa mara 40 katika Biblia, na tunaweza kudhani kwamba haya ni marejeleoo kwa watu weusi, kwa kuwa Waethiopia ni watu wa ngozi nyeusi. Nabii Yeremia aliuliza, "Je! Mtiopiya anaweza kubadili ngozi yake?" (Yeremia 13:23) — Dhana ya asili ni kwamba Yeremia anaelezea ngozi nyeusi.

Wengi wa walimu wa Biblia wanaamini kwamba watu wa rangi nyeusi ni wazao wa Nuhu, mwana wa Hamu (Mwanzo 10: 6-20), lakini hatuwezi kuwa na hakika kwa kuwa Biblia haswa haielezei, Biblia mara kwa mara iko kimya kwa mambo ya rangi ya ngozi. Rangi ya ngozi si muhimu kwa Mungu kama hali ya moyo. Injili ni habari njema ya ulimwengu wote. Watu wenye ngozi nyeusi, watu wenye ngozi nyeupe, na walio kati ya rangi hizi mbili wanaalikwa kuja kwa Kristo kwa ajili ya wokovu. Kwa neema ya Mungu tunaweza kuchukua macho yetu mbali na ngozi na kuzingatia roho.

Je, Biblia inafundisha kwamba watu weusi wamelaaniwa?

Wazo hilo linategemea kutoelewa vizuri andiko la Mwanzo 9:25, ambapo Noa ananukuliwa akisema hivi: “Alaaniwe Kanaani. Na awe mtumwa wa hali ya chini kabisa kwa ndugu zake.” Soma andiko hilo kwa uangalifu; halisemi lolote kuhusu rangi ya ngozi. Laana hiyo ilitolewa kwa sababu inaonekana Kanaani mwana wa Hamu alikuwa amefanya kitendo fulani kibaya kilichostahili laana. Lakini wazao wa Kanaani walikuwa nani? Hawakuwa watu weusi, bali watu wenye ngozi nyeupe walioishi upande wa mashariki wa Bahari ya Mediterania. Kwa sababu ya matendo yao mapotovu, desturi za kishetani, ibada ya sanamu, na kuwatoa watoto kuwa dhabihu, Mungu aliwahukumu, naye akawapa Waisraeli nchi iliyokaliwa na Wakanaani. (Mwanzo 10:15-19) Wakanaani hawakuharibiwa wote; wengine waliwekwa wafanye kazi ya kulazimishwa, kupatana na laana iliyokuwa imetolewa.—Yos. 17:13.

Kati ya watoto wa Noa, watu weusi walikuwa wazao wa nani? “Wana wa Kushi [mwana mwingine wa Hamu] walikuwa Seba na Havila na Sabta na Raama na Sabteka.” (Mwanzo 10:6, 7) Biblia inapotaja Kushi, mara nyingi humaanisha Ethiopia. Na baadaye jina Seba linatumiwa wakati wa kurejelea kundi lingine la watu walio upande wa mashariki ya Afrika na inaonekana eneo hilo liko karibu na Ethiopia.—Isaya 43:3.

Shalom,

Max Shimba mtumwa wa Yesu Kristo Mungu Mkuu. Tito 2:13